Urząd Gminy Żmudź

Wójt Edyta Niezgoda
22-114 Żmudź, Żmudź 2
tel. 82 568 01 82
fax 82 568 06 20
urzad@zmudz.gmina.pl
www.zmudz.gmina.pl

Gmina Żmudź położona jest w południowo-wschodniej części powiatu chełmskiego.

Powierzchnia tej jednostki terytorialnej wynosi 136 km2, które zamieszkuje 3,7 tysiąca osób (najmniej 3 osoby mieszka w Gałęziowe, najwięcej 818 osób w Żmudzi). Jest to gmina wiejska w skład, której wchodzi 17 sołectw ( 22 miejscowości).
Gęstość zaludnienia wynosi około 26 osób na km2. Gmina posiada dobrą lokalizację. Odległość od Chełma wynosi 20 km. Przez jej obszar gminy przebiega 10,7 km drogi wojewódzkiej z Chełma do Hrubieszowa. Do 1998 roku w nomenklaturze oznaczeń drogowych nosiła nazwę drogi krajowej. Prowadzi ona do przejścia granicznego z Ukrainą.

Graniczy z sześcioma gminami:

  • od południa z gminą Białopole,
  • od wschodu z gminami Dorohusk i Dubienka,
  • od północy z gminą Kamień,
  • od zachodu z gminami Wojsławice i Leśniowice.

Przez jej obszar przebiega:
10,7 km drogi wojewódzkiej z Chełma do Hrubieszowa,
48,6 km dróg powiatowych,
drogi gminne stanowią 183 km, w tym 47 km to drogi utwardzone.

Na obszarze gminy można wyróżnić dwa rejony:

  • a) rejon północny o glebach słabych, duża ilość użytków zielonych oraz znaczna część przeznaczonych pod zalesienie, a także zbiorniki wodne,
  • b) rejon południowy o glebach dobrych.

Upowszechnieniem kultury na terenie gminy zajmuje się:

  • Gminny Ośrodek Kultury w Żmudzi,
  • Gminna Biblioteka Publiczna w Żmudzi,
  • Filia Gminnej Biblioteki Publicznej w Roztoce.

Gminny Ośrodek Kultury prowadzi działalność:

  • rozrywkową (dyskoteki, zabawy, imprezy masowe, bale), sportową (turnieje tenisa stołowego, piłki siatkowej, zawody strzeleckie, turnieje piłki nożnej),
  • edukacyjną (wycieczki krajoznawcze połączone z konkursami plastycznymi, wyświetlanie lektur szkolnych, filmów przyrodniczych, nauka podstaw informatyki),
  • kulturalną (wystawa prac malarskich, spotkania z twórcami ludowymi, koncerty muzyczne, spotkania z aktorami i pisarzami).

Na terenie gminy występuje pomnik przyrody – lipa drobnolistna rosnąca w miejscowości Bielin o obwodzie pnia 290 cm, wysokości 22 m, rzucie korony 18 m.
Ponadto występuje rezerwat przyrody w miejscowości Żmudź o powierzchni 5,81 ha. Rezerwat utworzono w celu zachowania unikalnych form erozyjnych zbudowanych ze skał kredowych oraz ochrony stanowisk roślin kserotermicznych z licznie występującym lnem złocistym. Na terenie gminy utworzono Chełmski i Grabowiecko-Strzelecki Obszar Chronionego Krajobrazu. Chełmski Obszar Chronionego Krajobrazu obejmuje północno-zachodnią część gminy. Są to tereny niezwykle bogate pod względem florystycznym i faunistycznym: dolina rzeki Udal i rzeki Krzywólki z licznymi stawami i torfowiskami kompleksy leśne ok. Pobołowic i Puszczy. Południowy fragment gminy należy do Grabowiecko-Strzeleckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu i obejmuje atrakcyjną krajobrazowo rzeźbę terenu okolic Maziarni i fragment doliny rzeki Wełnianki. Elementy kompozycyjne parku w Wólce Leszczańskiej to aleje grabowo-klonowo-żywopłotowe. W parku występuje 557 sztuk drzew oraz 250 sztuk w obrębie wewnętrznej plantacji (sosna) występuje około 19 gatunków. Dominują: kasztanowiec biały, sosna czarna, lipa drobnolistna, świerk pospolity, rabinia akacjowa, jesion wyniosły, orzech włoski, klon pospolity.

Obiekty zabytkowe na terenie gminy to:

1. Dryszczów:
a) krzyż kamienny z XIX w.,
b) kapliczka św. Jana Chrzciciela Na źródle, drewniana, z 1857, remont ok. 1975 r.
2. Puszcza: kapliczka św. Jana Nepomucena, murowana, 1 poł. XIX w.
3. Żmudź:
a) Kościół drewniany w Żmudzi,
b) kapliczka, murowana, koniec XIX w.,
c) budynek Urzędu Gminy, murowany z 1905 r.,
d) pozostałości zespołu dworskiego:
– dwór, ob. Biuro GS Żmudź, mur., XIX, przebud.,
– gorzelnia, wł. AWRSP Żmudź, mur., XIX w.,
– magazyn gorzelni, wł. AWRSP, mur., XIX .,
– budynek gospodarczy, wł. GS Żmudź, mur., XIX w.
4. Zajazd w Wólce Leszczańskiej.
5. Młyn wodno gazowy w Pobołowicach.
6. Zespół Sakralny w Klesztowie.